چالش بازار شکر ایران که به نظر می رسد یک چالش تاریخی در اقتصاد ایران محسوب می شود بار دیگر به نقطه اوج خود رسیده است. کارشناسان گمان می کردند این مشکل بر حسب تجربه های گذشته در دوره هایی با افزایش تقاضا و البته همزمان با کمبود عرضه روبرو شده و به سرعت بازار به تعادل می رسد اما این بار گویامشکل دامنه دارتر از قبل شده به طوریکه هنوز به رغم اقدامات دولت و شرکت بازرگانی دولتی و بورس کالا قیمت همچنان بالاتر از 3 هزار و 700 تومان قرار دارد. این در شرایطی است که قیمت این محصول در سال گذشته زیر دو هزار تومان و در سال جاری 2 هزار و 350 تومان بیشتر نبوده است. با این حال این قیمت توسط دولت به 2 هزار و 550 تومان رسید تا عرضه کنندگان در این قیمت محصولات خود را به فروش برسانند و در این راستا در حدود 200 تومان نیز یارانه دولتی برای شکر در نظر گرفته شد. اما به نظر می رسد محاسبات آنطور که لازم است دقیق نبوده است.  

معاون شرکت بازرگانی دولتی ایران در این زمینه بر این باور است که متناسب با نیاز کشور تولید و واردات این محصول صورت گرفته است و عرضه شکر را نیز متناسب می‌داند. وی معتقد است عده‌ای در این بازار دست به احتکار و نفروختن این محصول زده‌اند و به مشکل گرانی شکر دامن زده‌اند. در واقع وی به این موضوع اشاره می‌کند که بازرگانی دولتی ایران عرضه مناسبی در بورس کالا داشته که از این میزان، 70 درصد معامله شده است.

به گفته وی گرانی در بازار با شرایط فعلی ادامه دارد و بررسی‌های شرکت بازرگانی ایران نشان‌دهنده این است که برخی اقدامات غیرقانونی همچنان تعادل در بازار شکر را به هم می‌زند. وی با اشاره به اینکه موضوع را به سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کننده اطلاع داده‌ایم اعلام کرد که لیست افرادی که شکر خریده‌اند را به این سازمان داده‌ایم تا خریدها را پیگیری کنند که آیا این افراد مصرف واقعی دارند یا خیر، چراکه برخی خبرها حکایت از آن دارند که مصرف 6 ماه برخی خریداران انبار شده که این موضوع باعث می‌شود عرضه شکر در بازار در دست عده‌ای در انبارها تلنبار شود در حالی که بازار با التهاب روبه‌رو‌ است.

معاون شرکت بازرگانی دولتی ایران در این رابطه می‌گوید: مصرف سرانه کشور، سالانه حدود 28 کیلو است، به عبارتی اگر این میزان را ضربدر 80 میلیون نفر جمعیت کشور کنیم ماهانه 180 هزار تن و روزانه 6 هزار تن محاسبه می‌شود و اگر روزانه این میزان شکر را در بازار عرضه کنیم، پاسخگوی کل نیاز کشور خواهیم بود.به گفته وی در سال 94 یک میلیون و 520 هزار تن شکر تولید شده که نسبت به 2 میلیون و 160 هزار تن مصرف، حکایت از نیاز 640 هزار تنی واردات دارد. این در حالی است که امسال هم مانند سنوات قبل، به همین میزان شکر وارد کشور شده است که مقداری از این محصول قبل از سال 95 و مقدار 452 هزار تن شکر در سال 95 یا وارد کشور شده یا در حال ورود است، بنابراین میزان مصرف کشور متناسب با نیاز، تولید و واردات شده است، در حال حاضر هم روزانه حدود 8هزار تن شکر در بورس کالا عرضه می‌شود. به گفته وی در فاصله ماه گذشته بازرگانی دولتی ایران 105 هزار تن شکر در بورس کالا عرضه کرده که بالای 65 تا 70 درصد از این میزان عرضه معامله شده است، بنابراین 105 هزار تن از سوی شرکت بازرگانی دولتی ایران عرضه شده و حدودا 170 هزار تن کارخانه‌های توسعه نیشکر جنوب، عرضه شکر داشته‌اند و بقیه وارد‌کنندگانی هم که در داخل کشور هستند توانستند میزانی شکر را در کشور عرضه کنند.

 معاون شرکت بازرگانی دولتی ایران در ادامه می‌گوید: بنابراین هم عرضه و هم میزان ذخایر کشور متناسب است و به اندازه نیاز 6 هزار تن مصرف شکر و حتی بیشتر به میزان روزانه 10 هزار تن هم عرضه شکر داشته‌ایم ولی باز می‌بینیم در بازار یک گرانی کاذب وجود دارد.معروفان در ادامه گفت: آخرین مصوبه قیمت شکر کیلویی 2 هزار و 520 تومان اعلام شده که البته این میزان 2 هزار و 720 تومان است که دولت 200 تومان در هر کیلو به کارخانه‌ها یارانه می‌دهد و مصرف‌کننده‌های شکر فله‌ای (عمده‌فروشان) می‌توانند با این نرخ خریداری کنند. وی افزود: در این قیمت عمده‌فروش 3 درصد سود می‌برد و این رقم برای خرده‌فروشان (طبق نظر سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان) 10 درصد است و نهایتا هم یک درصدی برای حمل و نقل شکر از کارخانه تا بنگاه‌های مصرف‌کننده در نظر گرفته می‌شود که این عدد نهایی در بازار متعارف به دست خرده‌فروش‌ها و سوپرمارکت‌ها با رقم 2 هزار و 850 تا 2 هزار و 900 تومان می‌رسد و بالاتر از این رقم گرانفروشی محسوب می‌شود. حال علت اینکه چرا این گرانفروشی انجام می‌شود را باید از آنهایی که شکر را خریده و احتکار کرده‌اند پرسید.

 به گفته معروفان در حال حاضر و در یک ماه اخیر از میزان عرضه‌ای که بدون محدودیت و برای عموم در بورس کالا داشته‌ایم 700 محموله عرضه شده که 60 درصد از این میزان را 37 شرکت یا شخص حقوقی خریده‌اند، در صورتی که این میزان را 700 نفر می‌توانستند خریداری کنند. وی گفت: حتی برخی از این افراد حقیقی یا حقوقی عادت کرده‌اند که روزانه از بورس، شکر خریداری کنند، اما اینکه چه میزان مصرف دارند مشخص نیست. وی در نهایت گفت: میزان تولید و واردات هم معلوم است و هیچ کمبودی از ناحیه تامین شکر برای مصرف کشور وجود ندارد، حتی شرایط به گونه‌ای است که می‌توانیم مازاد این محصول را به کشورهای اطراف صادر کنیم.